воскресенье, 4 декабря 2016 г.

მე, სოფელი, მეზობელი და ფიქრები შვილზე # 4 - მამა

დილიდან წვიმდა. ბაბუას შიფერით გადახურულ სახურავზე ყოველი წვეთის დაცემა დათუს ხარხარს იწვევდა.ფეხებს ასხმარტალებდა და იცინოდა. მერე რძე გადმომივიდა გაზქურიდან, სუნმა შემაღონა, ფანჯარა გავაღე, კარები და  . . . კიბეებთან იდგა, სულ სველი, ამომხედა. ოთახში შევბრუნდი, ბავშვის ეტლს გადავეფარე რატომღაც.
  - რაღაცნაირად დაქალებულხარ, - მითხრა ჩვეული შეპარული ირონიით და ოთახში შემოვიდა, ამათვალიერა. მე მკერდზე ავიფარე ხელი უნებურად, მართლა უსაშველოდ გამეზარდა მკერდი ყველა ღილიანი კაბა თუ ზედატანი მასკდებოდა.
 - სიმშვიდემ იცის, - ვუპასუხე მეც ირონიით.
 - უფრო დედობამ, - თქვა და მომიახლოვდა.
 - კი, დედობამაც, - დავეთანხმე. ცხვირზე ჩამომისვა ხელისგული როგორც იცოდა ხოლმე და დათუსკენ დაიხარა. რამდენიმე წამი უყურა, მერე მე ამომხედა, თვალებში წყალი ედგა და გამოცრა - ცუდად მომექეცი!
  - წადი, - ვუთხარი ისეთი სიმშვიდით, რომ მეც გამიკვირდა.
   - ხვალ ამოვალ, აწი სულ ვივლი, ბავშვთან ვივლი, შეეგუე, - სიბრაზეს იკავებდა.
   - იარე, - ვუთხარი და გამეცინა და შიში მოლოდინისა როდის მოვიდოდა, როდის მომაგნებდა გაქრა. აქ იდგა ჩემს წინ, უკვე უდარდელად ავხარხარდი.
 კიბეებზე ვიღაც ამოიჭრა, ორივემ კარისკენ გავიხედეთ მეზობელი იყო. ყვითელი, ქუდიანი საწვიმარი ეცვა, ოთახში შემოვარდა.
 - ხო მშვიდობა, მანქანა დავინახე ჭიშკართან და, - უხერხულად დადგა ჩვენს წინ.
 - დაცვა გყოლია, - ირონიულად თქვა მან და გამომხედა.
 - ეს გკითხულობდა იმ დღეს, - მეზობელი ისეთი ალალი და  საყვარელი იყო.
 - წავედი, ხვალ მოვალ ისევ, - დამიბარა და იატაკზე სველი კვალი დატოვა.
 - დათუს მამაა?, - როცა ოთახში მარტოები დავრჩით მკითხა მეზობელმა და მომიახლოვდა.
  - კი, მამაა, მამა, - ვუთხარი. მაღალი იყო, ზუსტად გულამდე ვწვდებოდი.
  - გიყვარს? , - ისე მკითხა გამიკვირდა, ავხედე.
  - გინდა ჩაის დაგალევინებ, - ვუთხარი და გავიცინე.
  - მინდა დამალევინე, თან კითხვაზე მიპასუხე, - თქვა, საწვიმარი მოიხსნა, გვერდზე გადადო, დათუ ეტლიდან ამოიყვანა და მომაჩერდა.
 - არა, აღარ მიყვარს, - ვიცოდი ამ პასუხს ელოდა და ვუთხარი.
 - ცრუპანტელა, - მითხრა და გაიცინა. ეს შავი წვერი და გაცინება ძალიან უხდებოდა, თან ისეთი ალალი და გულწრფელი იყო.
 - ხვალ ცხვარი უნდა წავიყვანოთ მთაში ერთი თვე არ ვიქნები.
 - წამოგყვები, თან ბავშვი ჰაერს გამოიცვლის,  - გამიხარდა მე.
 - მთაში ცოლები მიჰყავთ, შენ აბა როგორ?, - ისეთი გულწრფელი იყო მომინდა მივფერებოდი.
 - სინათლე იქ არ გვაქვს, ვერ გაძლებ, ბავშვიც გაწვალდება, თორემ მე კი წაგიყვანდი, ადგა. მომიახლოვდა. რაღაცნაირი სუნი ქონდა, წვიმის, სოფლის, შრომის,შამპუნის, კენკრის. დათუ ცალ ხელში ეჭირა და ზემოდან დამცქეროდა. მე გულთან ვაკოცე, ჯემპრზე.
 - გული გამითბა, - თქვა და გამცილდა. დათუ ეტლში ჩააწვინა. ჩაი მოსვა.
 - აი, ჩაის გაკეთება კი ნამდვილად იცი, სასწაულ ჩაის აყენებ, - გაცინება სასწაულად უხდებოდა.

воскресенье, 13 ноября 2016 г.

მე, სოფელი, მეზობელი და ფიქრები შვილზე #3 - უცხო

მეზობელმა ჩიტის  ბუდე მომიტანა ხის, ყვითლად შეღებილი.
 -   მე გავაკეთეო, შენს სახლს მოუხდებაო და აივანზე დამიმაგრა. ჩაი შევთავაზე
 - ამ სიცხეში ჩაი რად მინდაო,  - გადაიხარხარა.
 - ცივი წყაალი დამალევინე მაცივარში არ გაქვსო მითხრა და ისევ გაიცინა. მერე დათუ აიტაცა ხელში. წყალი მივუტანე, დალია, რომ სვამდა ვუყურებდი, ხშირ, მუქ, წვერზე დაეკიდა წყლის წვეთები. სახეზე  შავი იყო, წყალი რომ მოიყუდა თავი ასწია, ყელი თეთრი ქონდა. ზემოდან დამხედა და მითხრა
   -  დღეს სოფელში ვიღაც უცხოებმა გიკითხეს.
 -  ვინ იყო?-  ამოვილუღლუღე ძლივს.
 - ორი ბიჭი იყო, ერთი კიკინიანი,  შენ გეძებდნენ. მე ვუთხარი სოფელში ეგენი წლებია არ ამოსულან თქო, სწორად მოვიქეცი? მკითხა და მომაჩერდი.
 -  ხო, ხოო - გავუღიმე მე.
 - უფფ, ვნერვიულობდიო.ჭიშკარში როგორ გავიდა არ გამიგია. კიკინიანი, კიკინიანიი, კიკინიანი.

კიბეზე ჩამოვჯექი.  დღეს არა ხვალ მოვიდოდა. თავს მარტო კარგად ვგრძნობდი, დათუ მთლიანად მავსებდა, როცა ხვდები რომ არავინ გინდა უნდა იყო მარტო, უნდა გქონდეს მარტოობის უფლება. როცა მარტოობა შეგაწუხებს მერე უნდა გახსნა ჩაჟანგული ჭიშკარი და სტუმარი მიიღო, ჯერ კარგად ვიყავით მე, დათუ და მარტოობა, არავინ მინდოდა, არავინ! ვგრძნობდი რომ აიმღვრა, მარტოობა ამემღვრა.
  

четверг, 7 июля 2016 г.

მე, სოფელი, მეზობელი და ფიქრები შვილზე #2 - ორნი

უკვე სახლში ორნი ვართ. ჩემი ჩვილობის სახვევებში ახლა დათუს ვზრდი. ქუდები ვერ მოვარგე, არც ვაფარებ, დამყავს ეზოში ხოსრიკა და ბალახებში ვაწვენ.
 - არაფერი აყვეს, - მითხრა მეზობელმა ქალმა.
არ ვუჯერებ მეზობელს და მერე აქვს აყოლილი დათუს ბალახის სუნი, ტალახის სუნი და ძროხის სუნი, რადგან ბებო აქ მუდამ ყრიდა მიწის გასანოყიერებლად ნაკელს.
ეს სუნები ძველ დროში მაბრუნებს და  . . .

ხის ღობეები, რომ შევღებე გითხარით უკვე, კიბეებიც გავაახლე, ფარდებიც. ნესტიანი სარდაფი გავაღე და ათასნაირი ქილა-ბოთლი გარეთ გამოვიტანე.,დავრეცხე და ყვავილები ჩავაწყვე. უკვადავა ყვავილები, რომლებიც  სოფლის სასაფლაოს მხარეს ხარობს მარტო. უშველებელი კონა ჩამომქონდა ხოლმე საღამოობით, თან სოფელში გამოვლისას მუცელსაც მიმალავდა და აქაც ბლომად ვაწყობდი ყველგან. არის ახლა მთელ ეზოსა და აივან-კიბეებზე ეს ყვავილები ქილებსა და ტყემლის ბოთლებში. იქით ბალახში დათუ და აივნიდან როცა ვიხედები მუცელი ბედნიერებისგან  მოცეკვავესავით მიმოძრავებს.

მერე შემოდგომა მოვა, მეზობელი ძროხებს ჩამოდენის მთიდან და ყველი მექნება, მაწონიც და სმეტანაც დათუსთვის. ჩემთვის ნადუღი. ვახმობ უკვე პიტნას ზამთრისთვის. აივანზე ქონდარიც დავკიდე და კურკაგამოცლილი შავი ქლიავიც მარლაგადაფარებული მზის ქვეშ იხრუკება. ზამთრის ცივ ღამეებს უხდება შავი ქლიავის ჩირის ცხელი ნაყენი.

დათუ ღამეები ტირის. იმდენი ვიტირე როცა გავიგე ორსულად ვიყავი ალბათ ამის გამო მსჯის. ტირის, ამყავს ხელში და დავდივართ ოთახიდან ოთახში, აივნიდან ეზოში, ეზოდან სახლში, ველაპარაკები და იძინებს ამასობაში.  დილით ჩემ ბავშვობისდროინდელ თუნუქისფერ ,,ტაშტში" ვაბანავებ და როცა პირსახოცში მისი ფეხების სხმარტალს ვუყურებ მუცელი ბედნიერების მოძრაობებს იწყებს ისევ.

მობილური მეზობელს ვაჩუქე, არ ვფიქრობ სახლზე, სამსახურზე. წამოვედი და წამოვედი. ჩავალ ალბათ დათუ რომ სიარულს ისწავლის.

მურაბისთვის ალუბალს ვკურკავ, დათუ მუხლებზე მიზის წინ და ალუბლის წითელი წინწკლები სახეზეც ხვდება, ყელზე. ეს კადრიც ბავშვობაში მაბრუნებს. ..

სახლში ,,პეპი გრწელწინდა" მოვქექე და უკვე მესამედ ვუკითხავ ხმამაღლა დათუს.

სოფელში ქართულის მასწავლებელი უნდათ, იმუშავე, შენზე კარგს ვის ვნახავთ, - მეუბნება მეზობელი ქალი. ნახვით როგორ არ ნახავენ, მაგრამ მან იცის რომ ფული მჭირდება და ასე მივლის შორიდან დედაჩემის ბავშვობის მეგობარი.

სოფელში სხვანაირად იციან გვერდით დგომა - ვფიქრობ და მახსენდება ტკივილები რომ დამეწყო და პირველივე კივილზე როგორ გაივსო ეზო. მსხლის ძირში ვიჯექი და ვერ ვდგებოდი, ჯერ ,,ბირჟაზე" მდგომი კაცები შემოცვივდნენ, მერე ქალებიც. ვიღაცამ ხელში ამიყვანა და მეტი არაფერი მახსოვს. მახსოვს იყო ტკივილი, ტკივილი ტკივილი რაც მიხაროდა, საკუთარ თავს ვსჯიდი ამ ტკივილით -  ხომ გინდოდა შვილი, აჰა,  გტკივა! აიტანე! გაუძელი!

სახლში მეზობლის ყვითელი ,,პაზიკით" დავბრუნდით. ვიჯექი ორადგილიანზე, ხელში დათუ მეჭირა, ოღროჩოღრო გზა ორივეს გვაყანყალებდა, ვუყურებდი ტყავგახეულ და ბუბკამოყრილ სკამებს და ბედნიერი ვიყავი. ტაქსით ვაპირებდი წამოსვლას, როცა მეზობელი შემოვიდა პალატაში შენს წასაყვანად მოვედითო, ფანჯრიდან გავიხედე ,,პაზიკის წინ ჩემი მეზობლები იდგნენ და მელოდებოდნენ.

მერე სახლში როცა დათუს ძუძუ მოვაწოვე ფანჯრის რაფაზე მოვიკეცე ვიტირე, ვიტირე ხმამაღლა.